Toplam 19 milyon 944 bin kayıtlı seçmenin bulunduğu Özbekistan’da, yeni anayasanın kabulünün ardından ilk genel seçim (Yasama Meclisi ve belediye meclis üyelerini belirlemek için) 27 Ekim 2024 tarihinde yapıldı.
Seçimde Milli Yükseliş Demokrat Partisi, Halk Demokrat Partisi, Liberal Demokrat Partisi, “Adalet” Sosyal Demokrat Partisi ve Ekoloji Partisinden toplam 875 aday 150 sandalye için yarıştı.
27 Ekim 2024 seçimlerinde, Yasama Meclisine 150 Milletvekili, Senatoya 56 Senatör, Özerk Karakalpakistan Yüksek Meclisine 65 temsilci; Taşkent ve diğer vilayetlerdeki şehir meclislerine 208 temsilci seçildi.
Merkez Seçim Komisyonu Başkanı Zayniddin Nizamhocayev yaptığı açıklamada, ülkede ilk defa çoğunlukçu ve orantılı nispi temsil sistemine göre düzenlenen seçimde oyların yüzde 42,7’sini alan Liberal Demokrat Partinin 64, oyların yüzde 19,3’ünü alan Milli Yükseliş Demokrat Partisinin 29, oyların yüzde 14’ünü alan “Adalet” Sosyal Demokrat Partisinin 21, oyların yüzde 13’ünü alan Halk Demokrat Partisinin 20 ve oyların yüzde 10,7’sini alan Özbekistan Ekoloji Partisinin ise 16 milletvekilliği elde ettiğini bildirdi.
Nizamhocayev, ülkede toplam 19 milyon 944 bin kayıtlı seçmenin bulunduğunu belirterek, seçime katılım oranının yüzde 74,72 olarak gerçekleştiğini, 15 milyon 27 bin 529 seçmenin oy kullandığını söyledi. Seçmenler, ülke genelinde 75 seçim bölgesinde kurulan 10 bin 717 sandıkta oyunu kullandı. Özbekistan’da Seçilme Yaşı 25, Seçmen Yaşı ise 18. Yurt dışındaki Özbek vatandaşlar için aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 39 yabancı ülkedeki Özbekistan’ın diplomatik temsilciliklerinde 56 sandık kuruldu.
Seçim, ilk defa çoğunlukçu ve orantılı nispi temsil sistemine göre yapıldı. Seçimlerde en çok oyu alan parti, başbakan adayını belirleme hakkını kazanarak devlet başkanının onayına sunacak.
1000’den Fazla Gözlemci Seçimi Takip Etti
Seçimleri, AGİT, ŞİÖ, İİT, TÜRKPA gibi uluslararası kuruluşlardan ve 50’den fazla ülkeden gelen yaklaşık 1000 gözlemci takip etti. Türkiye’den Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) Genel Sekreteri Fahri Solak da Özbekistan Dışişleri Bakanlığının davetlisi olarak seçimleri takip etti.
Özbekistan’da Nasıl Bir Sistem Var?
Yasama Meclisi ve Senato’dan oluşan Özbekistan parlamentosunun alt kanadı olan Yasama Meclisi 150 milletvekilinden, üst kanadı Senato ise 65 üyeden oluşuyor. İl meclislerine seçilen üyeler, gelecek ay yapılacak oturumlarda bölgelerini Senato’da temsil edecek senatörleri seçecek. Ülkenin 14 bölgesini her biri 4 senatör ile temsil edilirken, cumhurbaşkanı tarafından 9 senatör atanacak.
Kurumsal Ziyaretler
Özbekistan Parlamento ve Yerel Meclis Seçimlerinde gözlemci olarak Taşkent’te bulunan TDBB Genel Sekreteri Fahri Solak, işbirliği kuruluşlarından Yükseliş Kurumunu ziyaret ederek Genel Müdür Askar Mamathanov ve işbirliği kuruluşu Mahallabay Ajansını ziyaret ederek Genel Müdür Muhtar Shonazarov ile Görüştü. Solak ayrıca, Türkiye’nin Taşkent Büyükelçisi Olgan Bekar’ı da makamında ziyaret etti.
