28 Mayıs 1918 yılında kurulan Azerbaycan Cumhuriyeti’nin 100. yılı Azerbaycan başta olmak üzere Türkiye, Kazakistan, Türkmenistan ve Macaristan’da çeşitli etkinliklerle kutlandı.

Azerbaycan’da Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Cumhuriyet Anıtı önünde düzenlenen törene katıldı. Azerbaycan Milli Marşı’nın okunmasıyla başlayan törende Aliyev, anıta çelenk bıraktı. Kutlamalar kapsamında, bazı siyasi partiler ve sivil toplum kuruluşları, Bakü’de yürüyüş gerçekleştirdi. Tarihi İçerişehir önünde başlayan yürüyüş, Cumhuriyet Anıtı önüne kadar devam etti.

Bakü’de Azerbaycan Cumhuriyeti’nin 100. kuruluş yıl dönümü dolayısıyla konferans düzenlendi. Etkinliğe, Türkiye’nin Bakü Büyükelçisi Erkan Özoral’ın yanı sıra KKTC Bakü Temsilcisi Ufuk Turganer, Azerbaycanlı milletvekilleri, STK temsilcileri ve davetliler katıldı. Özoral, konferansta yaptığı konuşmada, Azerbaycan’ı kendi vatanları olarak gördüklerini, Türkiye dışında en fazla Türk şehidinin Azerbaycan’da olmasının bunun açık delili olduğunu söyledi.

Türkiye’de de başta Ankara ve İstanbul olmak üzere çeşitli şehirlerde çok sayıda kutlama ve anma etkinliği düzenlendi. Azerbaycan İstanbul Başkonsolosluğu tarafından düzenlenen 100. yıl resepsiyonuna TDBB Dış İlişkiler Uzmanı Zuleyha Gurbetova katıldı. Türkiye’den çok sayıda siyasetçi kutlama mesajı paylaştı.

Cumhuriyet Günü dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da aralarında yer aldığı çok sayıda ülkeden Cumhurbaşkanı Aliyev’e kutlama mesajları gönderildi. Türkiye Cumhuriyeti, Azerbaycan’ın kuruluşunun 100. yılı için hatıra parası bastı. Azerbaycan Cumhuriyeti’nin 100. kuruluş yıl dönümü nedeniyle FSM Köprüsü Azerbaycan bayrağının rengiyle aydınlatıldı.

28 Mayıs 1918’de Gürcistan’ın Tiflis şehrinde Mehmet Emin Resulzade başkanlığındaki Azerbaycan Milli Şurası, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin bağımsızlığını ilan etti. Bakü, Ermeni ve Bolşevik çetelerinin işgali altında olduğu için Fethali Han Hoyski başkanlığında oluşturulan geçici Azerbaycan hükümeti, faaliyetini bir süre Gence şehrinde sürdürdü. Azerbaycan’ın bağımsızlığını ilk tanıyan Osmanlı Devleti oldu. İki devlet arasında yapılan anlaşma çerçevesinde giderek artan Ermeni ve Bolşevik tehditlerine karşı Nuri Paşa (Killigil) komutasındaki Kafkas İslam Ordusu, yardıma gönderildi. Göyçay, Salyan, Ağsu ve Kürdemir’i Bolşevik birlikleri ve Ermeni çetelerinden temizleyerek 15 Eylül 1918’de Bakü’yü kurtardı. Kafkas İslam Ordusu, Bakü’nün kurtuluşu için yaptığı savaşlarda bin 130 şehit verdi. Doğu’nun ilk demokratik cumhuriyeti kabul edilen Azerbaycan’da kısa sürede eğitim, din ve vicdan özgürlüğü alanında reformlar yapıldı, ülkenin kendi para birimi basıldı. Cumhuriyetin “İstiklal Bildirisi”nde, ırk, din, mezhep ve cinsiyet farkı gözetmeksizin tüm yurttaşlara eşit haklar tanındı. Azerbaycan Cumhuriyeti, 28 Nisan 1920’de Sovyet ordusunun ülkeyi işgaliyle son buldu.

29.05.2018